ارزیابی رشد رویشی و وضعیت باردهی ارقام گلابی آسیایی (.pyrus serotina rehd) در شرایط اقلیمی شهرستان های چابکسر و تهران

گلابی آسیایی (.pyrus serotina rehd) از محصولات جدید معرفی شده به کشور است. به منظور بررسی سازگاری و در راستای تجاری سازی تولید این محصول، تحقیقی دو ساله (1391 و 1392) در دو منطقه تهران و چابکسر به ترتیب با 9 و 5 رقم گلابی آسیایی پیوندی روی گلابی اروپایی انجام گردید. این مطالعه در تهران با ارقام ‘ks6’ تا ‘ks14’ و در چابکسر با نام های ks6’’، ks7’’، ks8’’، ks12’’ و ks13’’ به صورت دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار سه درختی در تهران و سه تکرار سه درختی در چابکسر به انجام رسید و در آزمایش تهران از ارقام سبری و شاه میوه به عنوان شاهد استفاده شد. صفات بررسی شده شامل تاریخ گل دهی، سطح مقطع تنه و تغییرات فصلی آن، تراکم گل و تراکم میوه، عملکرد، سطح برگ، طول شاخه انتهایی، وزن تر و خشک شاخه ها ، طول و قطر میوه، سفتی بافت میوه، مقدار قند، اسید های قابل تیتراسیون و ph عصاره میوه، وزن تر و خشک میوه، رنگ میوه، مقدار مواد فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی میوه ها بوده است. همچنین الگوی تجمعی رشد رویشی (شاخه ها) و زایشی (میوه) برای تمام ارقام مورد مطالعه در هر دو منطقه رسم شد. در هر دو منطقه تطابق زمانی خوبی در گل دهی ارقام دیده شد. در منطقه چابکسر در مجموع دو سال بالاترین تراکم گل در ارقام ks6، ks8 و ks13، تراکم میوه، عملکرد، طول شاخه انتهایی، اسیدهای قابل تیتراسیون و وزن تر میوه در رقم ks12، وزن تر شاخه و مواد جامد محلول در رقم ks6، وزن خشک شاخه در ks6 و ks13 و بالاترین وزن خشک میوه در ارقام ks7، ks8، ks12 و ks13مشاهده شد. همچنین رقم ks8 از نظر صفات طول و قطر میوه و ph عصاره و نیز ارقام ks8 و ks12از لحاظ سطح برگ بالاترین مقدار را داشتند. سفت ترین بافت میوه نیز مربوط به رقم ks13بود. درعوض، کمترین تراکم گل، تراکم میوه، اسیدهای قابل تیتراسیون و سفتی بافت میوه در رقم ks7، کمترین طول میوه، وزن تر و وزن خشک میوه در رقم ks6، حداقل قطر میوه در ks6 و ks7، کمترین سطح برگ در ks13 و پایین ترین عملکرد در ks7 و ks8به ثبت رسید. بیشترین و کمترین سطح مقطع تنه به ترتیب در ks12و ks8 به ثبت رسید. در تهران در مجموع دو سال، بالاترین میزان تراکم گل و سطح برگ در ks8، بیشترین عملکرد در ks13، بیشترین طول و قطر میوه در ارقام شاه میوه و سبری، بیشترین طول شاخه انتهایی در ارقام ks7 و شاه میوه، بالاترین وزن خشک شاخه در ks11، بیشترین سفتی بافت و مواد جامد محلول در ks13 دیده شد و شاه میوه ضمن دارا بودن کمترین مقدار تراکم گل، از حداقل تراکم میوه، عملکرد و وزن تر شاخه نیز برخوردار بود. کمترین سطح برگ در ارقام سبری و شاه میوه، وزن خشک شاخه در رقم ks13، وزن خشک میوه در رقم ks7، طول شاخه انتهایی در ارقام ks6، ks9و ks14، مواد جامد محلول و اسیدهای قابل تیتراسیون به ترتیب در ارقام ks9 و ks6رویت شد. بیشترین سطح مقطع تنه در ks6 و کمترین سطح مقطع تنه در انتهای فصل رشد به ترتیب در ks7 و ks12 به ثبت رسید. اندازه گیری مواد فنلی میوه نشان داد که ارقام ks6، ks9 و ks13 با یکدیگر اختلاف معنی داری داشته و ks6 بیشترین مقدار کاتچین و کلروژنیک اسید و فلوریدزین و ks13 کمترین مقدار کاتچین،کلروژنیک اسید، فلوریدزین، فنل کل و ic50 را به خود اختصاص داده است. بیشترین مقدار فنل کل و ic50 نیز به ترتیب در ارقام ks9 و ks6 مشاهده گردید. بررسی الگوی رشد میوه در هر دو منطقه الگوی سیگموئید ساده و کامل را برای تمام ارقام مشخص نمود. در تهران مرحله کاهش رشد در ارقام زودرس، میان رس و دیررس به ترتیب 77، 92 و 140 روز پس از تمام گل و در چابکسر در 85، 100 و 140 روز پس از تمام گل اتفاق افتاد. به طور کلی رشد مناسب این ارقام در شرایط اقلیمی تهران و چابکسر می تواند نویدبخش آینده روشن تولید تجاری آن ها در این مناطق از کشور باشد.